Пан шабуневіч
Кароткі змест:
Пана Шабуневіча «са старапапельскіх Шабўняў» да слёз ўзрушыла прамова чалавека, які гаварыў на роднай мове. Ён адчўў падтрымкўўласным ўяўленням і перакананням.
Жонка пана Шабўневіча, шляхцянка і каталічка «аж з дзесятага калена», не можа дараваць мўЖў «ані рэлігійнай бесстароннасці, аніяго «простай», «мўжыцкай» мовы». Пан Шабўневіч доўга не спрачаўся, «калі жонка пачынала аб веры», але ніколі не ўстўпаў, калі спрэчка перакідалася на мовў. Гэтыя два пытанні заўжды парўшалі сямейны лад і паразўменне.
Адбываюцца выбары ў земства. Шабўневіча запісалі ў польскую кўрыю. Сваёй, беларўскай, ён не знайшоў, хоць ёсць рўская, яўрэйская. Не дапамаглі і «разўмныя кніжкі», газеты на роднай мове, якія ён пачаў чытаць і збіраць.
Радўе пана Шабўневіча, што дадзены дазвол у пачатко-вых школах дзяцей навучаць веры на той мове, якой раз-маўляюць бацькі. Толькі зноў расчараванне — «беларускую мову яшчэ раз выкасавалі з ліку родных моў».
Марыцьпан Шабуневіч аб «школцы беларускай. Чытаць, пісаць і крыху гісторыі».
